Rajčević: Studenti u centru reformskog procesa

Ministar za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Srđan Rajčević rekao je da će se pred poslanicima naći dva ključna zakona od kojih će zavisiti i cjelokupan reformski proces u oblasti viskog obrazovanja.

On je istakao da su akademski integritet, jedinstvo nastave, naučnoistraživačkog, odnosno umjetničkog rada i inovativne djelatnosti, kao i stručnog rada, povezanost sa preduniverzitetskim obrazovanjem, te zaštita intelektualne svojine u procesima transfera znanja, samo neki od principa na kojima će se zasnivati nova etapa razvoja visokog obrazovanja u Srpskoj.

"Tri nivoa akademskog obrazovanja, od kojih prva dva mogu biti i strukovni studiji, usklađeni su sa Evropskim kvalifikacionim okvirom. U odnosu na dosadašnju praksu, uvodi se mogućnost da visokoškolske ustanove organizuju kratke programe studija sa jasno definisanom svrhom i ishodima učenja. Na ovaj način se omogućava brži odgovor na potrebe tržišta rada i veću prilagodljivost privrednim trendovima koji iziskuju trajnu dostupnost pojedinih stručnih profila",  naveo je Rajčević.

Dodao je da je Prijedlogom zakona o visokom obrazovanju propisan i praktični rad i stručna praksa kao sastavni dio nastave, te da modernizacija studijskih programa postaje obavezan i kontinuiran proces.

"Novim zakonom o visokom obrazovanju utvrđuju se studijski programi za sticanje zajedničke diplome, što omogućava da programe organizuju i izvode dvije ili više domaćih, odnosno domaćih i stranih akreditovanih visokoškolskih ustanova, kao i multidisciplinarni i interdisciplinarni studiji uz pomoć kojih želimo da obezbijedimo diversifikaciju profila prijeko potrebnih sve dinamičnijem tržištu",  istakao je Rajčević.

On je rekao da je spoj nauke i privrede prepoznat kao okosnica reforme, te je, u skladu sa tim, omogućili značajno učešće predstavnika privrede u sistemu visokog obrazovanja. Tako će u budućem sastavu Savjeta za visoko obrazovanje, nezavisnog akademskog, stručnog i savjetodavnog tijela koje obezbjeđuje kompetentnost u kreiranju politike njegovog razvoja, učestvovati istaknuti predstavnici privredne zajednice, a to se odnosi i na upravljačke strukture javnih univerziteta.

"Na taj način osiguravamo trajnu vezu akademske i privredne zajednice u cilju koordinisanog djelovanja i razvoja zasnovanog na inovacijama. Predviđena je i mogućnost komercijalizacije rezultata naučnoistraživačkog ili umjetničkog rada tako da visokoškolska ustanova može biti osnivač naučnih instituta, inovacionih centara, centara izvrsnosti, centara za transfer tehnologija, poslovno-tehnoloških inkubatora, naučnotehnoloških parkova, ali, prvi put, i privrednih društava i drugih organizacionih oblika za obavljanje inovacionih djelatnosti",  naveo je Rajčević.

On je najavio da će Vlada, na prijedlog Savjeta za visoko obrazovanje, usvojiti odluku o Mreži visokoškolskih ustanova i studijskih programa, čime se efektivno vraća kontrola i usmjerava sektor visokog obrazovanja u skladu sa potrebama Republike Srpske, a u cilju dostizanja jednog od najvažnijih proklamovanih ciljeva reforme a to je racionalizacija.

Rajčević je istakao da će, po stupanju na snagu Zakona o visokom obrazovanju, biti izvršena revizija svih licenciranih studijskih programa i ustanoviti.

"Takođe, novim zakonskim rješenjima pooštreni su kriterijumi za osnivanje visokoškolskih ustanova kako bi spriječili lov za profitom, a nauštrb kvaliteta",  poručio je ministar.

Istakao je da je cilj da akademski radnici u Srpskoj postignu viši nivo kompetencija te da njihov naučnoistraživački rad bude prepoznat u regionalnim i svjetskim okvirima. U skladu sa tim, pooštreni su kriterijumi za izbor u naučno-nastavna i saradnička zvanja u kojima se posebna pažnja pridaje internacionalizaciji njihovog rada, te je određen period adaptacije na nova pravila.

"Rad na visokoškolskim ustanovama mora postati stvar prestiža a profesorima koji ispunjavaju svoje akademske obaveze moramo vratiti ugled koji zaslužuju, te će se vrednovanje njihovog rada zasnivati na angažovanosti u naučnoistraživačkom radu, posvećenosti kvaliteti nastavnog procesa, akademskoj čestitosti i etici i odnosu sa studentima",  naveo je Rajčević.

Ministar je istakao da je visokoškolska ustanova dužna da otpusti svako lice koje je tokom akademske karijere pravosnažnom presudom osuđeno za krivično djelo protiv pole slobode, falsifikovanje javne isprave, primanja mita ili bilo kojeg drugog krivičnog djela.

Rajčević je takođe rekao da je inspekcijski nadzor dopunjen mogućnošću izricanja administrativne mjere zabrane rada od strane prosvjetne inspekcije za utvrđene nepravilnosti u pogledu neispunjavanja uslova propisanih zakonom, izvođenja studijskog programa bez dozvole ili nezakonitog izdavanja javnih isprava.

"Reformisaćemo i ojačati prosvjetnu inspekciju koja sa novim zakonom dobija širok okvir za djelovanje i na najmanje negativne pojave u visokom obrazovanju", istakao je ministar.

Rajčević je poručio da su studenti u centru reformskog procesa, te da će se njihov broj svake akademske godine utvrđivati u skladu sa Mrežom visokoškolskih ustanova i potrebama tržišta rada, a dodatna pogodnost i motiv za studiranje na univerzitetima u Srpskoj je i oslobađanje od troškova školarine za sve redovne studente.

"Ovim zakonskim rješenjem želimo da pošaljemo jasnu poruku - Budite dobri i odgovorni studenti, a troškove prepustite državi. Kada okončate vaše studije, društvu vratite uslugu kroz aktivan angažman u privredi i javnom sektoru. Takođe, prepoznavši značaj izvođenja nastave putem tehnoloških sredstava komunikacije, dobru praksu u zlo vrijeme pandemije virusa korona ćemo putem amandmana na zakonski tekst uvrstiti i u nova zakonska rješenja kao fakultativni dio nastavnog procesa čime podstičemo konkurenciju visokoškolskih ustanova u sistemu visokog obrazovanja",  istakao je on.

Kada je riječ o Prijedlogu zakon o obezbjeđenju kvaliteta u visokom obrazovanju Republike Srpske, Rajčević je rekao da je obezbjeđenje kvaliteta ključni motiv i cilj kojem se teži kroz reformu.

"Zato je pitanje podizanja i kontinuiranog osiguranja kvaliteta u visokom obrazovanju svoje mjesto našlo prvi put u okviru posebnog zakona kojim se uspostavlja i specijalizovan državni organ koji se bavi isključivo ovom tematikom, a to je Agencija za visoko obrazovanje, sadašnja Agencija za akreditaciju visokoškolskih ustanova" naveo je on.

Ministar je istakao da će akreditacija, kao postupak vanskog vrednovanja koji se vodi za ustanove sa početnom akreditacijom, postati obavezna za sve visokoškolske ustanove i bez statusa akreditovane, one neće moći obavljati djelatnosti u visokom obrazovanju.

"Ovo načelo je u skladu sa Evropskim standardima i smjernicama za oblast visokog obrazovanja i kao takvo postaje dijelom našeg pravnog sistema. Pored akreditacije, audit i vansko vrednovanje predstavljaju mehanizme redovne, odnosno vanredne provjere i obezbjeđenja kvaliteta u slučaju opravdanih sumnji u kvalitet rada visokoškolskih ustanova, članice ustanove ili studijskog programa",  naveo je on.

(Vijesti.ba / NN)