Kakve tajne u sebi krije led sa Mont Blanca?

Uzorak ledenog jezgra koji je uzet sa Alpa prvi je koji datira iz posljednjeg ledenog doba, pruža vitalne historijske podatke o životnoj sredini u posljednjih 12.000 godina.

Do ovog otkrića došao je tim naučnika Francuskog nacionalnog centra za naučna istraživanja i Laboratory for Ice Core Studies Instituta za istraživanje pustinja u Nevadi. Naučnici su analizirali cijev dugu 40 metara u kojoj se nalazio uzorak leda uzet još 1999. godine sa planine Dôme du Goûter, dijela masiva planinskog lanca Mont Blanca.

Proučavanje leda iz glečera u Evropi otkrilo je porast zagađenja olovom još iz perioda Rimskog carstva. Izotopi kiseonika i vodonika zarobljeni u ovom ledu pružaju zapise o klimatskim promjenama, što naučnicima omogućava da dokumentuju klimu davnih vremena.

"Prvi put smo pronašli prilično kompletan zapis u ledu Alpa o atmosferskim padavinama i njihovom hemijskom sastavu koji seže sve do mezolitskog perioda. To je važno, jer postoje dva glavna klimatska stanja – glacijalno i interglacijalno. Podaci koji nam daju zapis o hemiji atmosferskih padavina tokom te ogromne klimatske promjene govore o najekstremnijim prirodnim koncentracijama aerosola“, rekao je hidrolog Joe McConnell iz DRI Ice Core Lab, prenosi RTS.

Ovdje je lokacija posebno važna. Pronalaženje drevnog leda u Evropi koji datira iz vremena kada je ljudska populacija u tom području rasla daje stručnjacima mnogo preciznija očitavanja lokalne životne sredine kroz vijekove – putem čestica prašine, morske soli, sumpora, čađi i još mnogo toga – nego led prikupljen iz udaljenijih regiona poput Arktika.

Istraživano ledeno jezgro obuhvata ogroman raspon historije, sve do lovaca-sakupljača koji su bili široko rasprostranjeni u tim prostorima, pa sve do uspona poljoprivrede i pripitomljavanja životinja.

Led daje istraživačima uvid u prošlost: izgleda da su ljeta na Alpima bila 3,5 stepeni Celzijusa hladnija nego tokom posljednjeg ledenog doba, a dva stepena Celzijusa hladnija širom zapadne Evrope.

Praćenjem koncentracija fosfora (koji oslobađaju biljke), tim je utvrdio promjene vegetacije tokom posljednjih 12.000 godina. Šume su se širile u toplijim klimatskim uslovima, a opadale u modernim vremenima usljed razvoja i krčenja zemljišta.

„Zanimljivo je pronaći prvo ledeno jezgro iz evropskih Alpa koje sadrži netaknut zapis klime što se proteže kroz sadašnji topli period od deset hiljada godina do veoma različite klime posljednjeg ledenog doba“, rekla je geonaučnica Susan Preunkert sa Univerziteta Grenoble u Francuskoj.

Nakon četvrt vijeka skladištenja, starost ledenog jezgra je tek sada procijenjena korištenjem najnovijih tehnika hemijske analize, kao što je mjerenje nivoa izotopa ugljenika i argona.

Istraživači također analiziraju nivoe morske soli kako bi pratili promjene u obrascima vjetrova tokom vremena i razvili bolje klimatske modele koji povezuju morsku so, obrasce oblaka i sunčevo zračenje.

„Ako zaista želite da se vratite i ispitate sva moguća klimatska stanja, prošla i buduća, potreban vam je model koji obuhvata pravu klimatsku varijabilnost. Da biste procijenili koliko su modeli dobri, morate biti u mogućnosti da ih uporedite sa zapažanjima. I tu dolaze do izražaja ledena jezgra“, rekao je McConnell.

(Vijesti.ba)